
Szafir cieszył się uznaniem już w starożytności, uchodząc nie tylko za symbol majętności, ale także długowieczności, miłości, mądrości, uczciwości oraz przyjaźni. Później nazywano go “królem klejnotów”, a jego wyjątkowość potwierdza tzw. Szafir Świętego Edwarda, umieszczony w środku krzyża dekorującego koronę władców Wielkiej Brytanii. Szlachetny kamień tworzy najczęściej kryształy, które przyjmują postać pseudoheksagonalnych słupów oraz bipiramid. Na ich ścianach dostrzegalne są poprzeczne zbrużdżenia. Z powodu właściwości – wytrzymałość, ścieralność oraz różnobarwność znalazł szerokie zastosowanie w jubilerstwie, w wyrobie drogocennej biżuterii (pierścionków, wisiorków, broszek, kolczyków), jak również w przemyśle precyzyjnym, przy produkcji różnorodnych urządzeń (szafir z domieszką tytanu stanowi czynny ośrodek lasera) lub gramofonowych igieł. Ponadto, szafir wyszafirtywany jest w medycynie naturalnej oraz estetycznej.
Ponieważ istnieje kilka podobnych do szafiru minerałów, nierzadko bywa z nimi mylony. Wśród nich wymienia się np. kyanit, cyrkon, topaz, tanzanit albo indygolit. W celu wyzbycia się wszelkich wątpliwości należy przeprowadzić test twardości. Sprawdzeniu mogą podlegać również gęstość, widmo absorbcji i właściwości optyczne.